De toekomst van het Vlaamse omgevingsbeleid: wat brengt de nieuwe regering?

Actueel

Het regeerakkoord leest vooral als een verderzetting van het omgevingsbeleid van de afgelopen jaren, met de uitgesproken ambitie om tot betere en vlottere vergunningverlening te komen.

Ontdek meer

Sinds maandag hebben we een nieuwe Vlaamse Regering en een nieuwe minister voor Omgeving, Jo Brouns. Het regeerakkoord is een goede vooruitblik naar het beleid de volgende vijf jaar. Heel concreet zijn de maatregelen nog niet, maar de prioriteiten zijn duidelijk en de toon is gezet. We zoomen in op drie opvallende krachtlijnen.

1.Verbeteren van vergunningsprocedures blijft de ambitie

Ingezette veranderingen worden afgerond. Zo wil de regering het omgevingsbesluit invoeren, de milieueffectrapportage moderniseren en de regeling rond vrijstellingen en meldingen fundamenteel hervormen.
Tegelijk start de regering met een tweede spoor van hervormingen. Ze geeft de opdracht aan een expertencommissie om de blauwdruk te schrijven voor vlottere juridische procedures over omgevingsvergunningen. De experten krijgen daarvoor één jaar de tijd.
Ook wil de regering de doorlooptijd van procedures bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen verder inkorten van 12 naar 9 maanden.
Verder springt in het oog dat Vlaanderen werk wil maken van betere kwaliteit en onderbouwing van adviezen en vergunningen om zo de beslissingen robuuster te maken tegen betwistingen.

2.Open ruimte krijgt meer bescherming

De ambitie om vanaf 2040 netto geen bijkomende open ruimte meer in te nemen blijft overeind. Dat is een deel van de bouwshift.
De regering erkent de nood aan bijkomende ruimte voor bedrijvigheid. Nieuwe bedrijventerreinen bestemmen blijft mogelijk, maar compensaties zijn de regel. Dat betekent dat nieuwe terreinen aanduiden gepaard gaat met het schrappen van slecht gelegen industriegebieden of woongebieden.
Professionele landbouwers krijgen meer garanties over het behoud van het landbouwareaal.

3.Water: een steeds belangrijker thema

Overstromingsgevoelige gebieden beschermen krijgt veel aandacht. Vlaanderen zet het strikte toezicht verder op alle vergunningsbeslissingen in die gebieden.
Naast het beheersen van overstromingsrisico’s, staat het verbeteren van de waterkwaliteit steeds hoger op de agenda. Het tweede luik van de Europese Kaderrichtlijn Water – de verbeteringsverplichting – treedt immers in werking in 2027. Vlaanderen wil realistischer doelen bepleiten bij Europa.
Bestuurlijk verandert er ook wat. De bevoegdheden zijn nu versnipperd over Vlaanderen, provincies, gemeenten en polders. Vlaanderen richt waterschappen op die eenheid in het beleid en investeringen moeten brengen.

Conclusie

Het regeerakkoord leest vooral als een verderzetting van het omgevingsbeleid van de afgelopen jaren, met de uitgesproken ambitie om tot betere en vlottere vergunningverlening te komen. Op de achtergrond beweegt ondertussen heel wat. Zo zijn er de procedures tegen het Stikstofdecreet bij het Grondwettelijk Hof en is er de steeds striktere toepassing van de Europese Kaderrichtlijn Water. Het juiste evenwicht vinden tussen economie en ecologie wordt de echte opgave voor deze regering.

Nieuws